Ένα ενδιαφέρον άρθρο
[1] στο «μπλογκ» Economix των New York Times που υπογράφουν από κοινού οι πρώην οικονομολόγοι του ΔΝΤ Πήτερ Μπουν και Simon Johnson υποστηρίζουν ότι το χρέος της Ελλάδας αποτελεί την απόλυτη «φούσκα» και καταγγέλλουν την πολιτική ελίτ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και την ηγεσία του ΔΝΤ ότι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα με εγκληματική ανευθυνότητα και με βασική προτεραιότητα το «ξελάσπωμα» των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών
(και ο athenstock έκανε
μια σωστή απόδοση στα ελληνικά των κυριότερων σημείων του άρθρου).
Συμφωνώ με τα κριτική τους στην στάση των Ευρωπαϊκών ελίτ.
Και θα με ενδιέφεραν οι προτάσεις τους για δανειοδότηση της Ελλάδος με 180 δις, ιδιαίτερα αν ανήκα και εγώ στους δανειστές της...
Θα προτιμήσω όμως απλά να καταργηθεί η διάταξη της ΕΚΤ που απαγορεύει την ενεχυρίαση των ομολόγων μας επειδή, τάχα, δεν είμαστε ΑΑΑ οικονομία...Ισχύουν όμως τα νούμερα που στηρίζουν τις εφιαλτικές προβλέψεις τους?
Εγώ πιστεύω πως είναι υπερβολικά, και θα δείξω το γιατί παρακάτω.
Σημειώνω εξάλλου πως Κασσάνδρες υπάρχουν πολλές, και ακούγονται το ίδιο δραματικές όταν μιλάνε για χώρες όπως η Κίνα
[2a] και η Ιαπωνία
[2b].
(προειδοποίηση: ακολουθούν μπακάλικοι αλλά ενδιαφέροντες υπολογισμοί)Χωρίς να θέλω να μειώσω το ενδεχόμενο όντως να οδηγηθούμε σε
Παύση Εξυπηρέτησης του Χρέους,και ενώ προσωπικά πιστεύω πως μπορεί
και να είναι και απαραίτητο αν θέλουμε μια πιο δίκαιη ελληνική κοινωνία,
βρήκα πως κάποια νούμερα των οι Boone και Johnson στηρίζονται σε υποθέσεις του στυλ:
«αν η γιαγιά μου είχε πατίνια...».
Το πιο ανησυχητικό νούμερο που καταλήγουν είναι εκείνο το 12% του Ελληνικού ΑΕΠ που υπολογίζουν πως σε λίγο καιρό θα φεύγει στο εξωτερικό για την εξυπηρέτηση του Χρέους,
και το συγκρίνουν με το 2.4% του Γερμανικού ΑΕΠ του μεσοπολέμου που έφευγε για τις επανορθώσεις του Α'ΠΠ, και που οδήγησαν στην άνοδο του ναζισμού.
Πως όμως καταλήγουν σε αυτό το νούμερο?
Προβλέπουν σε κάποια μελλοντική στιγμή:
* την συμμετοχή των ξένων στο ελληνικό χρέος στο 80%,
* το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 150%,
* και τα επιτόκια εξωτερικού δανεισμού στα 10%,
οπότε υπολογίζουν:
80% * 150% * 10% = 12%
κόστος εξυπηρέτησης του χρέους που φεύγει στους ξένους δανειστές, σε κάποια στιγμή στο μέλλον!
Reality check: Φέτος, 2010, τα χρεολύσια ήταν συνολικά 22-26 δις ευρώ (λιγότερα από τα περσινά 30 δις),
ήτοι 50% του ελλείμματός μας(~50 δις), ή 9% του ΑΕΠ(~250 δις), και με βάση το 80% ιδιοκτησία χρέους από ξένους που υποστηρίζουν, προκύπτει ότι:
80% * 9% = 7.2% του ΑΕΠ φεύγει φέτος σε ξένους.
Όμως ο υπολογισμός τους στηρίζεται σε 3 αρκετά λεπτά σημεία:
1)Καταρχήν δεν διευκρινίζεται ακριβώς το *πότε* θα συμβεί αυτό το εφιαλτικό, πραγματικά, σενάριο.
Αρχικά υπονοείται το 2011 όπου το χρέος υπολογίζεται πως θα ανέλθει στο 150%(όντως),
αλλά παρακάτω αναφέρονται στην πιθανότητα του να εξυπηρετείται *ολόκληρο* το ελ. χρέος με τα τοκογλυφικά επιτόκια του 10%!
Όμως μόλις πρόσφατα πουλήθηκαν ελληνικά ομόλογα με επιτόκιο γύρω στο ~6.2%, και έχουμε ακόμη αρκετό παλιότερο χρέος με επιτόκια 2% ή μικρότερα!
Υπολογίζουν λοιπόν κάπως αυθαίρετα έναν ρυθμό ανανέωσης (rolling) του χρέους τέτοιον ώστε να γυρίζει ολόκληρο σε αυτά τα υποθετικά 10% επιτόκια μέσα σε 3 χρόνια.
Χοντρικά και εγώ σκέφτομαι πως φέτος δανειζόμαστε γύρω στα 50δις (το έλλειμμα που λέμε), και αν υποθέσουμε πως τα μέτρα λιτότητας δεν επηρεάζουν καθόλου τις μελλοντικές ανάγκες δανεισμού,
χοντρικά, 350(το χρέος)/50(νέα δάνεια), θα χρειαστεί 7 χρόνια να γυρίσει ολόκληρο το χρέος!
Και φυσικά σημασία έχει και ο χρόνος ωρίμανσης των παλαιών μας ομολόγων.
Στα πολύ χρήσιμα διαγράμματα
[3a] για τους χρόνους αυτούς των ευρωπαϊκών κρατών βλέπουμε πως η Ελλάδα έχει αρκετά ισορροπημένες ημερομηνίες λήξης ομολόγων σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες, αν και κάπως αυξημένες λήξεις τα επόμενα 3-4 χρόνια
[3b],
πάλι υπολογίζω χονδρικά γύρω στο 50% του συνολικού χρέους μέχρι το 2014,
οπότε και πάλι χονδρικά προκύπτουν τα ~7 χρόνια(2017-18) αναχρηματοδότησης ολόκληρου του χρέους (
thanks geokalp).
2)Η "δημογραφική κατανομή" των πιστωτών μας δεν είναι 80% ξένοι.
Αν και είναι δύσκολο να είμαστε σίγουροι
[4a][4b][4c], το ποσοστό των ελληνικών τραπεζών και ταμείων είναι μάλλον της τάξης του 30% (παρά 20% που αναφέρει το άρθρο),
και αυτό βαίνει αυξούμενο, αφού φυσικά οι ξένοι γίνονται όλο και πιο απρόθυμοι να μας δανείσουν.
3)Οι δύο οικονομολόγοι υπολογίζουν πως τα επιτόκια μπορούν να φτάσουν το 10%, αφού, όπως λένε, είμαστε το Νο1 κράτος παγκοσμίως σε αναλογία χρέους προς ΑΕΠ.
Φάουλ, γιατί πρώτη(αν δεν υπολογίσουμε την Ουγκάντα) στον πλανήτη είναι η Ιαπωνία
[2], με 190% Χρέος/ΑΕΠ (και βρίσκεται τουλάχιστον μια δεκαετία σε ύφεση, με έλλειμμα ~7.5% που αυξάνει κι αυτό).
Παρόλαυτά ακόμη δανείζεται με ~1.5%.
Αλλά και πάλι, δεν υπάρχει λόγος να ανέβουν τα επιτόκια από το σημερινό 6%, τουλάχιστον αν δεν "πιάσει" ο πανικός που διασπείρουν τα άρθρα σαν το δικό τους, και ιδιαίτερα αν τεθούν τα λογικά μέτρα που συζητιώνται σε Ευρώπη για περιορισμό των CDS μόνο στους πραγματικούς δανειστές.
Το ίδιο δείχνει να πιστεύει και η Merill-Lynch
[5] που τους καταλογίζει πως εξέλαβαν ως πραγματικότητα...τις υποθέσεις τους,
ενώ πολύ απλά το εξηγεί ο Κρούγκμαν
[6]:
οι οικονομικές τους προβλέψεις τους είναι μια ακόμη αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Συνοψίζω λοιπόν,
το εφιαλτικό τους σενάριο, όπου υπολογίζουν να φεύγει το 12% του ΑΕΠ στους ξένους δανειστές μας το 2011,
λίγο πιο αισιόδοξα, θα μπορούσαμε να το υπολογίσουμε ως εξής:
70%(ξένοι δανειστές) * 150%(χρέος/ΑΕΠ)* 6%(επιτόκια) ~= 6%
του ελληνικού ΑΕΠ στους ξένους, το 2015 όμως,
όσο και σήμερα δηλαδή.
Ακόμα κι αν το ελληνικό χρέος το 2015 έχει φτάσει το τα 420 δις, 180% του ΑΕΠ(το υπολογίζω πεσμένο στα 230 δις λόγω ύφεσης) πάλι δεν θα χάνουμε παρά το 7% του ΑΕΠ.
Μεγάλη διαφορά, τα μισά σχεδόν από όσα υποστηρίζουν.
(αλλά ξαναλέω πως τα παραπάνω δεν σημαίνει ότι πρέπει να ανεχθούμε τα τοκολγυφικά επιτόκια του 6%, ούτε και πως πρέπει να κάνουμε
«ότι μας λένε»! Ακόμη και το σημερινό 6% είναι παραπολύ!)
Φυσικά, για τους υπολογισμούς μου ισχύει η αρχή πως...
«υπάρχει η αλήθεια, υπάρχει και η στατιστική!»Αλλά η ίδια αρχή ισχύει και για τους P.Boone και S.Johnson.
Αν λοιπόν το ΔΝΤ είχε τέτοιους επικεφαλής, δεν είναι να αναρωτιώμαστε που σε όποια χώρα αναμείχθηκε...αυτή πάτωσε!
[1] το επίμαχο άρθρο των Simon & Boone στο blog των Financial Times:
http://economix.blogs.nytimes.com/2010/03/11/greece-the-latest-and-greatest-bubble/[2a]
http://www.scribd.com/doc/17432638/Is-China-The-Next-Bubble[2b]
http://www.scribd.com/doc/27344313/Japan-Past-the-Point-of-No-Return-By-Vitaliy-Katsenelson[3a] μελλοντικές ομολογιακές υποχρεώσεις ευρωπαϊκών κρατών+ΗΠΑ(βλ. 2ο διάγραμμα):
http://www.zerohedge.com/article/europe-2010-paper-supply-€5-billion-down-€1-trillion-go[3b] λήξεις ελληνικών ομολόγων (Σεπτ 2009):
http://www.mylamia.com/v5/?p=1824[4a] δανειστές μας-1:
http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=5539534,
[4b] δανειστές μας-2:
http://www.reporter.gr/Απόψεις/Ανεμοδείκτης/item/143666-Ποιοι-είναι-οι-δανειστές-της-Ελλάδας[4c] δανειστές μας-3:
http://www.sarajevomag.gr/entipa/teuhos_38/i38_p10_[5] Η Merill Lynch αμφισβητεί τα συμπεράσματα των Boone και Johnson:
http://www.capital.gr/gmessages/showTopic.asp?id=1598061&nid=925571[6] Κρουγκμαν:
«αυτοεκπληρούμενη προφητεία οι προβλέψεις των Boone και Johnson για επιτόκια δανεισμού της Ελλάδας 10%!»:
http://krugman.blogs.nytimes.com/2010/03/11/beware-of-greeks-getting-gifts/
