Το Γιν και το Γιανγ του Καπιταλισμού

Ως γνωστόν, ο Καπιταλισμός ταλαντώνεται ανάμεσα στην παραγωγή Πλούτου, και την Καταστροφή του.

Όσο διαρκεί η ευφορία, οι κριτικές ενάντια στο σύστημα κοπάζουν και όλοι τρώμε εκμαυλισμένοι από τα "καλά του καπιταλισμού".
Όταν ξεκινάνε οι Κρίσεις, όλοι τον καταριώμαστε.

* Τις καπιταλιστικές Κρίσεις τις ανέλυσαν διεξοδικά ο Μαρξ και οι συνεχιστές του.
Αν και αρκετά οικονομιστικά, τα εργαλεία που χρειάστηκε να επινοήσουν στην πορεία
** η Πτωτική Τάση του Κέρδους,
** η Υπεραξία,
** τα Τραστ και τα Καρτέλ του
** Ιμπεριαλισμού
είναι αρκετά ακριβή και αποδίδουν καρπούς γνώσεις ακόμη και σήμερα, την εποχή των ηλεκτρονικών συναλλαγών με εξελιγμένα επενδυτικά εργαλεία ανήκουστα στην εποχή του Μαρξ.

* Αντίθετα, αυτοί που αναμετρήθηκαν επιτυχημένα με το στάδιο της ανάπτυξης, ήταν κυρίως οι Καταστασιακοί(Guy Debord, Raul Vanegem) και ο προγενέστερός τους, ο Καστοριάδης. Τα βασικά τους εργαλεία ξεπήδησαν στην προσπάθειά τους να (ψυχα-)αναλύσουν την κατάσταση της αλλοτρίωσης που βλέπανε γύρω τους:
** Ανθρωπολογικός Τύπος,
** Φαντασιακά,
** Αυτονομία και Ετερονομία,
** Αντεστραμμένη Κοινωνία του Θεάματος.

Παρόλαυτά, ο Καπιταλισμός συνεχίζει να θριαμβεύει, αν και όλο και περισσότερο στις καρδιές και στα μυαλά όσων ζουν υπό το καθεστώς του, παρά στην πραγματικότητα.
Είναι προφανές πλέον ότι αυτή η ταλάντωση πρέπει κάτι να έχει να κάνει με την αντοχή του.

Ο λόγος είναι πως το ένα στάδιο είναι προϋπόθεση του άλλου:

* Σίγουρα μια κατεστραμμένη οικονομία προσφέρει περισσότερες "επενδυτικές ευκαιρίες".
Αλλά μην ξεχνάμε πως σε όλα τα συστήματα οι άνθρωποι είναι το παν.
Οι επιχειρηματίες, του πλέον πεινάνε για ανάπτυξη, αυτή τη φορά έχουνε συνετιστεί, είναι ποιο προσεχτικοί, ποιο "ηθικοί" και λόγω της εξελικτικής πίεσης που έχει ασκήσει η φτώχια, επέζησαν οι πιο έξυπνοι και ίσως οι λιγότερο ριψοκίνδυνοι.
Ενώ όπως βλέπουμε και σήμερα, η Κρίση βάζει στοπ σε συλλογικές διεκδικήσεις, αφήνοντας χώρο μόνο για "ατομικές λύσεις" ή/και εγωιστικές συμπεριφορές ανάμεσα στους εργάτες, από αυτές που φτιάχνουν έναν "αποδοτικό" Καπιταλισμό.
Δηλαδή μόνο μια Κρίση μπορεί να σφυρηλατήσει τους απαραίτητους Ανθρωπολογικούς Τύπους για να δουλέψει ο Καπιταλισμός.

* Αντίθετα, στο πηκ του καπιταλισμού οι αλλοτριωμένοι managers, με τις αμετροεπείς "φούσκες" τους, κατατρώνε τα θεμέλια του "Καπιταλισμού" που τους τρέφει.
Εξαιτίας δε της διευρυμένης ανισότητας, όλοι αρνούνται να "δουλέψουν", και ανταυτού ψάχνουν την "καλή" που θα τους οδηγήσει στο κατώφλι της ανώτερης Τάξης, ή τουλάχιστον έτσι νομίζουν.
Τελικά Φτωχοί και κυρίως Πλούσιοι, αδιαφορώντας εντελώς για τις συνέπειες των επιλογών μας αφού ζούμε στην αφθονία ή στην εικόνα αυτής, όλοι μαζί πέφτουμε στο παγόβουνο εν μέσω του ξέφρενου πάρτι της "αειφόρου" ανάπτυξης.


Το ζήτημα είναι πως κάθε φορά που το σύστημα φτάνει σε ένα άκρο, όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούμε το μάταιο της παλινδρόμησης, ιδιαίτερα όταν την κοιτάμε μέσα από το πρίσμα της Περιβαλλοντικής Καταστροφής παντού γύρω μας.

Πιστεύω πως η λύση δεν βρίσκεται μόνο στις συνειδήσεις που γεννιόνται στην Κρίση, αλλά και σε αυτές της Ανάπτυξης:

Αν και οι άνεργοι και οι υποβαθμισμένοι όντως είναι το σπίρτο για μια ριζική αλλαγή της κοινωνίας, η πραγματική καύσιμη ύλη παράγεται σε καιρούς Ανάπτυξης.
Αν τότε δεν έχουμε νικήσει αυτό το φαντασιακό της Ανάπτυξης, αυτή την "αξία", τότε θα μας προκύπτει ξανά και ξανά, σε κάθε μας απελευθερωτικό μας βήμα.
Και ιστορικά βλέπουμε πως συνήθως ο πιο πετυχημένος φορέας της είναι ένας Καπιταλιστής, είτε Ιδιώτης, όπως στα Δυτικά Κράτη, είτε Κρατιστής, όπως στην περίπτωση της Κίνας ή της ΕΣΣΔ.

Είναι φυσικά μια δύσκολη μάχη, και προσωπικά δεν ξέρω αν θα τα καταφέρω ποτέ.
Ο καταναλωτισμός και η εγγενής του ματαιοδοξία νιώθω πως είναι φυτεμένη στα γονίδιά μου πια.
Ζω πολλά χρόνια για να αλλάξω, νομίζω.

Ευτυχώς που κάτι τέτοιες εικόνες από την εξεγερμένη Αίγυπτο με κάνουν να αμφιβάλλω: