Το βλεπουμε εξάλλου αυτό σήμερα στη Κύπρο, όπου της φέρθηκαν σαν αποικία και κούρεψαν τις μικροκαταθέσεις για να σταθεροποιήσουν(!) το τραπεζικό της συστημα.
Για όλα αυτά, δεν θα ήταν άστοχο να αρχίσουμε να μαθαίνουμε κάτι περισσότερο για αυτές τις πηγές αστάθειας, τις Τράπεζες.
Αυτό το "μάθημα" γεννήθηκε:
1) με αφορμή τις παρατηρήσεις που διάβασα τυχαία σε αυτό εδώ το blog-post της Frances Copola,
2) με οδηγό αυτές τις χρήσιμες περιγραφές των βασικών οικονομικών εργαλείων μιας επιχείρησης ,
3) και με ένστικτο τη μέχρι σήμερα άγνοιά μου για το "Τι ακριβώς είναι μια Τράπεζα στον καιρό του fiat χρήματος"?
Αν ρωτήσεις λοιπόν τον οποιονδήποτε...
Τι είναι μία Τράπεζα?
θα σου απαντήσει κάτι στο στυλ
"... είναι ένα ίδρυμα όπου οι καταθέτες ακουμπάνε τα λεφτά τους και αυτή τα δανείζει σε επενδυτές".
Δηλαδή αν ζητήσουμε από τους ανθρώπους να σχεδιάσουν το ισολογισμό μιας Τράπεζας με βάση τις οδηγίες στο (2), παραπάνω, βαζω στοίχημα πως οι περισσότεροι θα το φτιάχνανε διαισθητικά, όπως κι εγώ πριν λόγο καιρό, κάπως έτσι:
Σωστό, έτσι?
Και θα το προσθέταμε την παρατήρηση πως η Τράπεζα διατηρεί ένα ποσοστό των καταθέσεων σε ρευστό ώστε να είναι ασφαλής σε περίπτωση που κάποιος επενδυτής αποτύχει ή οι αρκετοί καταθέτες σηκώσουν τα λεφτά τους.
Κι όμως!
Αυτό το διαισθητικό σχήμα είναι παντελώς λάθος επειδή μια Καταθετικη Τράπεζα είναι ανάποδο "μαγαζί" από αυτά που έχουμε συνηθίσει να ερχόμαστε σε επαφή.
Αυτό το διαισθητικό σχήμα είναι παντελώς λάθος επειδή μια Καταθετικη Τράπεζα είναι ανάποδο "μαγαζί" από αυτά που έχουμε συνηθίσει να ερχόμαστε σε επαφή.
Δεν πουλάνε προϊόντα αλλά το χρήμα το ίδιο.
Με βάση λοιπόν το (1) η σωστή περιγραφή για τον ισολογισμό της είναι αυτή:
Η 1η μεγάλη διαφορά είναι πως οι καταθέσεις ανήκουν στο παθητικό μιας Τράπεζας, δηλαδή τις χρωστάει!
Και άρα, όσο περισσότερες είναι, τόσο μεγαλύτερο πρέπει να είναι το ενεργητικό της για να τις "πατσίσει
(αν δεν δεν θέλει να φτάσει να έχει αρνητικό Κεφάλαιο).
Μερικοί θα έχουμε ακούσει πως η Τράπεζα «δανείζεται λεφτά από τις καταθέτες της».
Ορίστε λοιπόν, τα δανεικά εξ' ορισμού μπαίνουν στο "παθητικό".
Η 2η διαφορά με το απλοϊκό μοντέλο είναι πως οι επενδύσεις, τα δάνεια δηλαδή που χορηγεί μια Τράπεζα, ανήκουν στο "ενεργητικό" της, έχει να λαμβάνει δηλαδή από αυτά.
Συυνήθως δε όταν δανειζει μία τράπεζα, εκτός από τον τόκο, εξασφαλίζει τα δανεικά με κάποιου είδους υποθήκη, είτε αυτή είναι κάποιο σπίτι, είτε συμμετοχή σε επιχείρηση, είτε κάποιο κρατικό ομόλογο. Η ροή των τόκων και οι αυτές υποθήκες μπαίνουν στα ενεργητικά.
Για τους επιμελείς μαθητές, μια λίγο πιο ακριβής εικόνα του ισολογισμού δίνεται από το άρθο: Understanding a Bank's Balance Sheet
Μια ακόμη παρατήρηση είναι πως και το αρχικό Μετοχικό Κεφάλαιο της Τράπεζας είναι στο παθητικό. Το χρωστάει στους μετόχους της.
Φυσικά δεν υπάρχει πια ως ρευστό, ίσως να βλέπαμε ως κάτι σχετικό ό,τι έχει καταθέσει ως εγγύηση στην Κεντρική Νομισματική Τράπεζα (πχ ΕΚΤ, FED).
Το "Κεφάλαιο" τώρα μιας τράπεζας είναι η διαφορά του Ενεργητικού από το Παθητικό.
Γιαυτό και όταν διαγράφονται τα μη-εξυπηρετούμενα δάνεια κινδυνεύει να φτάσει να έχει αρνητικό Κεφάλαιο.
Ενδιαφέρον έχει το τι συμβαίνει στον ισολογισμό μιας Τράπεζας όταν μας δίνει ένα δάνειο:
Από τη μία αυξάνει το παθητικό της με τα λεφτά που θα μας δώσει, ενώ *ταυτόγχρονα* αυξάνει το ενεργητικό της με τα λεφτά που θα της επιστρέψουμε, αυξάνοντας έτσι το κεφάλαιό της κατά τον τόκο. Αν μάλιστα το δάνειο είναι με υποθήκη, στο ενεργητικό μπαίνει η αξία της υποθήκης, φανταζομαι, υποκαθιστώντας με την αξία της μέρος των χρημάτων που έχει να παίρνει.
Αλλα εκει σταματανε οι γνωσεις μου, οποιος εχει ιδεα πως καταγραφονται οι προσημειώσεις ας βοηθησει, μαζι με οτι ανακριβειες λεω.
Τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται πολύ πιο ενδιαφέροντα όταν συνειδητοποιήσουμε πως τα ενεργητικά του ενός είναι τα παθητικά ενός άλλου, και ανάποδα. Τελικά το παρακάτω βιντεάκι μας δίνει μια αρκετά ενδιαφέρουσα προοπτική σε τετοια θέματα:
A Closer Look at the Three Sectors' Financial Balances
Τώρα, οι σχέσεις ανάμεσα στα μεγέθη του ισολογισμού των Τραπεζών ελέγχονται από τις κεντρικές τράπεζες και υπόκεινται σε διάφορους περιορισμούς, εθνικούς και διεθνείς, όπως οι συνθήκες της Βασιλείας.
Υπάρχει πχ κανόνας που ορίζει πόσο είναι το ελάχιστο επιτρεπόμενο μετοχικό κεφάλαιο σε σχέση με τις καταθέσεις.
Ή φυσικά ο κανόνας για την κεφαλαιακή επάρκεια.
Όλα αυτά τα βασικά για την Τραπεζική λογιστική δεν τα ήξερα, αν και ασχολούμαι ερασιτεχνικά με τα οικονομικά από το ~2000. Ένας μικρός αλμπάνης δηλαδή είμαι κι εγώ...αλλά τώρα που τα έμαθα, ορκίζομαι να παίρνω την εκδίκησή μου σε όσα ακούω. Πχ, τώρα επιτέλους μπορώ να βγάλω άκρη με ELA και TARGET2...ή την Κύπρο.
Ετσι τώρα βγάζει νόημα πως οι Κυπριακές τράπεζες βελτιώνουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια κουρεύοντας τις καταθέσεις.
Και γιατί βελτιώνεται η σχέση μετοχικού κεφαλαίου/καταθέσεων όταν το κουρεμένο ποσό επιστρέφεται στους καταθέτες ως μετοχές.
Post-mortem 2016:
- Evonomics white paper on Banks drowing us all on Debt, for them to survive.
- Steve Keen in 1995 was the first to identify that trend that started on 1980 (sorry, no link).
- Helicopter Money Solutions
Με βάση λοιπόν το (1) η σωστή περιγραφή για τον ισολογισμό της είναι αυτή:
Η 1η μεγάλη διαφορά είναι πως οι καταθέσεις ανήκουν στο παθητικό μιας Τράπεζας, δηλαδή τις χρωστάει!
Και άρα, όσο περισσότερες είναι, τόσο μεγαλύτερο πρέπει να είναι το ενεργητικό της για να τις "πατσίσει
(αν δεν δεν θέλει να φτάσει να έχει αρνητικό Κεφάλαιο).
Μερικοί θα έχουμε ακούσει πως η Τράπεζα «δανείζεται λεφτά από τις καταθέτες της».
Ορίστε λοιπόν, τα δανεικά εξ' ορισμού μπαίνουν στο "παθητικό".
Η 2η διαφορά με το απλοϊκό μοντέλο είναι πως οι επενδύσεις, τα δάνεια δηλαδή που χορηγεί μια Τράπεζα, ανήκουν στο "ενεργητικό" της, έχει να λαμβάνει δηλαδή από αυτά.
Συυνήθως δε όταν δανειζει μία τράπεζα, εκτός από τον τόκο, εξασφαλίζει τα δανεικά με κάποιου είδους υποθήκη, είτε αυτή είναι κάποιο σπίτι, είτε συμμετοχή σε επιχείρηση, είτε κάποιο κρατικό ομόλογο. Η ροή των τόκων και οι αυτές υποθήκες μπαίνουν στα ενεργητικά.
Για τους επιμελείς μαθητές, μια λίγο πιο ακριβής εικόνα του ισολογισμού δίνεται από το άρθο: Understanding a Bank's Balance Sheet
Μια ακόμη παρατήρηση είναι πως και το αρχικό Μετοχικό Κεφάλαιο της Τράπεζας είναι στο παθητικό. Το χρωστάει στους μετόχους της.
Φυσικά δεν υπάρχει πια ως ρευστό, ίσως να βλέπαμε ως κάτι σχετικό ό,τι έχει καταθέσει ως εγγύηση στην Κεντρική Νομισματική Τράπεζα (πχ ΕΚΤ, FED).
Το "Κεφάλαιο" τώρα μιας τράπεζας είναι η διαφορά του Ενεργητικού από το Παθητικό.
Γιαυτό και όταν διαγράφονται τα μη-εξυπηρετούμενα δάνεια κινδυνεύει να φτάσει να έχει αρνητικό Κεφάλαιο.
Ενδιαφέρον έχει το τι συμβαίνει στον ισολογισμό μιας Τράπεζας όταν μας δίνει ένα δάνειο:
Από τη μία αυξάνει το παθητικό της με τα λεφτά που θα μας δώσει, ενώ *ταυτόγχρονα* αυξάνει το ενεργητικό της με τα λεφτά που θα της επιστρέψουμε, αυξάνοντας έτσι το κεφάλαιό της κατά τον τόκο. Αν μάλιστα το δάνειο είναι με υποθήκη, στο ενεργητικό μπαίνει η αξία της υποθήκης, φανταζομαι, υποκαθιστώντας με την αξία της μέρος των χρημάτων που έχει να παίρνει.
Αλλα εκει σταματανε οι γνωσεις μου, οποιος εχει ιδεα πως καταγραφονται οι προσημειώσεις ας βοηθησει, μαζι με οτι ανακριβειες λεω.
Τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται πολύ πιο ενδιαφέροντα όταν συνειδητοποιήσουμε πως τα ενεργητικά του ενός είναι τα παθητικά ενός άλλου, και ανάποδα. Τελικά το παρακάτω βιντεάκι μας δίνει μια αρκετά ενδιαφέρουσα προοπτική σε τετοια θέματα:
A Closer Look at the Three Sectors' Financial Balances
Τώρα, οι σχέσεις ανάμεσα στα μεγέθη του ισολογισμού των Τραπεζών ελέγχονται από τις κεντρικές τράπεζες και υπόκεινται σε διάφορους περιορισμούς, εθνικούς και διεθνείς, όπως οι συνθήκες της Βασιλείας.
Υπάρχει πχ κανόνας που ορίζει πόσο είναι το ελάχιστο επιτρεπόμενο μετοχικό κεφάλαιο σε σχέση με τις καταθέσεις.
Ή φυσικά ο κανόνας για την κεφαλαιακή επάρκεια.
Όλα αυτά τα βασικά για την Τραπεζική λογιστική δεν τα ήξερα, αν και ασχολούμαι ερασιτεχνικά με τα οικονομικά από το ~2000. Ένας μικρός αλμπάνης δηλαδή είμαι κι εγώ...αλλά τώρα που τα έμαθα, ορκίζομαι να παίρνω την εκδίκησή μου σε όσα ακούω. Πχ, τώρα επιτέλους μπορώ να βγάλω άκρη με ELA και TARGET2...ή την Κύπρο.
Ετσι τώρα βγάζει νόημα πως οι Κυπριακές τράπεζες βελτιώνουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια κουρεύοντας τις καταθέσεις.
Και γιατί βελτιώνεται η σχέση μετοχικού κεφαλαίου/καταθέσεων όταν το κουρεμένο ποσό επιστρέφεται στους καταθέτες ως μετοχές.
Post-mortem 2016:
- Evonomics white paper on Banks drowing us all on Debt, for them to survive.
- Steve Keen in 1995 was the first to identify that trend that started on 1980 (sorry, no link).
- Helicopter Money Solutions
No comments:
Post a Comment